Gordon Methode: Luisteren naar kinderen

Het ouderschap is een verantwoordelijke en een uitdagende taak. Een taak waaraan bijna alle ouders vanuit een liefdevolle intentie en een positieve verwachting zijn begonnen. Maar zoals met veel dingen kan de verwachte of gedroomde realiteit anders uitpakken. Je kind…

• Negeert je of lijkt totaal geen boodschap aan je te hebben.
• Heeft driftbuien zonder duidelijk aanwijsbare reden.
• Zeurt de oren van je hoofd.
• Vertoont gedrag waarvoor je je schaamt als ouder.
• Kan geen ´nee´ accepteren.
• Raffelt huiswerk af terwijl jij school zo belangrijk vindt.
• Is enorm slordig en ruimt nooit wat op.
• Stelt (dagelijks) je geduld tot het uiterste op de proef.

Dit zijn zo maar wat willekeurige voorbeelden maar ik denk dat elke ouder dit wel (eens) herkent bij zichzelf. Ik zou zeggen: ga er maar aan staan. En doe dit dan ook nog eens zonder aan jezelf te twijfelen als ouder. Ik denk dat dit een hele zware taak is. De Gordon Methode onderkent bovenstaande situaties en biedt een methode om hieraan op een positieve manier te kunnen werken. Uitgangspunt van de Gordon Methode is de gelijkwaardigheid tussen ouder en kind. Het neemt jouw behoefte als ouder serieus en ook de behoefte van je kind.

Geen verlies methode

In de Gordon Methode wordt dit de geen verlies methode genoemd. Bij een probleem (vaak in de vorm van een behoefte conflict) wordt er gezocht vanuit een gelijkwaardige houding naar een oplossing waarbij beide partijen tevreden zijn en niemand verlies lijdt. Dit voorkomt strijd en komt de relatie tussen ouder en kind ten goede. Binnen de Gordon Methode wordt een probleem gezien als een situatie waarbij de behoefte(s) van ouder en kind niet met elkaar overeenkomen. Ze botsen. Jij wilt na een lange dag werken rustig op de bank zitten. Terwijl je kind op datzelfde moment al jouw aandacht wilt hebben en hier op een drukke manier omvraagt.

Ik-boodschap

Waarschijnlijk ervaar je op dit moment een probleem. Je raakt geïrriteerd. Of misschien geeft je je kind aandacht terwijl dit tegen je eigen behoefte aan rust indruist. In deze situatie ben jij de eigenaar van het probleem omdat jij de vervelende emoties en gevoelens ervaart. Om dit probleem op te lossen kun je de ik-boodschap gebruiken. Hierin verwoordt je op een positieve en effectieve manier  je gevoelens en behoeftes. De ik-boodschap bestaat uit drie delen:

• Het gedrag van je kind.
• Je eigen gevoel hierbij.
• De gevolgen die dit gedrag heeft.

In het eerder genoemde voorbeeld zal de ik-boodschap als volgt kunnen zijn:

´Ik kan niet rustig op de bank zitten (gevolg) als jij voortdurend om mijn aandacht vraagt (gedrag). Ik raak hierdoor geïrriteerd  (gevoel).´

Het grote voordeel van de ik-boodschap is dat het informatie geeft over de situatie zonder je kind hierbij aan te vallen. Je kind zal hierdoor minder snel in de verdediging schieten en eerder willen meewerken aan een oplossing. Als je kind de boodschap heeft begrepen kan het bijvoorbeeld besluiten om met iemand anders te gaan spelen.

Actief luisteren

Het kan ook gebeuren dat je kind een probleem ervaart. Met actief luisteren kun je vervolgens je kind helpen om zelf een oplossing voor het  probleem te bedenken. Actief luisteren wil in het kort zeggen dat je verbaal en non-verbaal begrip toont voor het probleem van je kind zonder hierover te oordelen. Je kind voelt zich hierdoor gehoord en begrepen en zal voor het eigen probleem sneller een oplossing bedenken. Voor actief luisteren kun je samenvattende zinnen gebruiken als:

• ´Je bedoelt… ´
• ´Je bent echt… ´
• ´Je bent het er niet mee eens… ´
• ´Het klinkt alsof… ´

Communicatieblokkades

Een valkuil bij (actief) luisteren zijn de zogenaamde communicatieblokkades. Dit is een manier van antwoorden of reageren waarbij je het echte contact met je kind verstoort of verbreekt. In feite luister je dan niet echt naar je kind maar ben je meer afgestemd op jezelf en je eigen binnenwereld (meningen, opvattingen, interpretaties, gevoelens). Je kind zal zich hierdoor niet gehoord en begrepen voelen of onjuiste conclusies over zichzelf trekken. Enkele voorbeelden van communicatieblokkades zijn:

• Raadgeven: ´Ik weet wat het beste voor je is.´
• Oorzaken zoeken: ´Je doet dat alleen maar omdat je er aandacht voor krijgt.´
• Waarschuwen: ´Als je niet naar mij luistert, zul je er later spijt van krijgen.´
• Moraliseren: ´Zulke dingen mag je niet denken.´
• Geruststellen: ´Je hoeft niet te huilen, morgen is alles weer goed.´

In totaal onderscheidt de Gordon Methode 12 categorieën van communicatieblokkades. Ik denk dat iedereen deze wel eens uit gewoonte gebruikt of uit gebrek aan betere manieren van reageren.

Kan ik het ook leren?

De Gordon Methode is een vaardigheid die door elke ouder kan worden geleerd. Maar zoals met elke nieuwe vaardigheid is het een kwestie van heel veel oefenen. Het aanleren vraagt tijd en geduld. Maar ik vermoed dat als je eenmaal merkt hoe goed en effectief de Gordon Methode werkt je deze moeite voor lief neemt. Er is gebleken dat het toepassen van de Gordon Methode zorgt voor een toename van de eigenwaarde van je kind. En het heeft een positieve invloed op de emotionele ontwikkeling van je kind. De Gordon Methode zal niet alleen de communicatie met je kind(eren) verbeteren maar je zult ook gaan begrijpen waarom je die ene verkoper in de winkel zo prettig vond. Of waarom je je niet gesteund voelde door je collega terwijl zij toch zo haar best deed om je een beter gevoel te geven. Kortom je gaat veel meer van communicatie begrijpen en je hebt de kennis om deze te kunnen verbeteren.

Interesse gekregen?

Mocht je interesse hebben gekregen in de Gordon Methode dan adviseer ik om als eerste ´Luisteren naar kinderen (Dr. Thomas Gordon)´ te lezen. Hierin wordt stap voor stap uitgelegd wat de methode inhoudt en hoe deze precies werkt. Wil je het boek niet meteen aanschaffen? Het boek is in de meeste openbare bibliotheken te verkrijgen. Ook het volgen van een Gordon training voor ouders is mogelijk. Door het hele land zijn gecertificeerde Gordon trainers te vinden.